Trzylatek jest już dojrzałym dzieckiem, przez co jego rysunki również są już dojrzałe. Wystarczy tylko chęć pracy z dzieckiem, rozmowa o tym co rysuje i odpowiednie odczytanie rysunku. Trzylatkiem będziemy nazywać dziecko w wieku: od 37 do 48 miesiąca życia. Jest to po prostu cały czwarty rok życia dziecka. Maluch jest już osobowością bardzo zdecydowaną i chętną do twórczych zabaw oraz zajęć codziennych. Trzylatek ma już własne zdanie o sobie, wszystkim naokoło i swoich zainteresowaniach.
Już u dwulatków, mogą pojawiać się pierwsze rysunki przedstawiające (przykłady zostały pokazane w dziale: rysunki dwulatka – kliknij tutaj). Trzylatki podtrzymują tendencję do rysunków pokazujących treści znane dziecku, jednak może zmienić się tematyka prac. Pojawia się bowiem zainteresowanie postaciami: rodzicami, rodzeństwem, zwierzętami lub wszelkimi innymi postaciami, którymi zafascynowane jest dziecko. Dla rodzica wielką radością są pierwsze rysunki przedstawiające postacie. Należy jednak pamiętać, że rysunek dziecka nie jest dosłowny (przynajmniej początkowo) i konieczna jest rozmowa z dzieckiem o tym co rysuje, lub co narysowało. Rysowanie postaci jest doskonałym przykładem wizualnym – co znaczy widzieć, a rozumieć co się widzi. Wzrok trzylatka posiada już pełną ostrość wzroku, jednak nie oznacza to, że proces rozwoju widzenia zakończył się. Rysunki małego dziecka udowadniają, że widzieć – a rozumieć co się widzi, to zupełnie inne – choć połączone ze sobą sfery. Pomimo, że dziecko wyraźnie i doskonale widzi postać i jest nią zainteresowane, rozumienie oraz zauważenie obrazu jest inne niż u osoby dorosłej. Przykładowo, dziecko nie zauważa przez długi czas szyi nawet kiedy wie, że taka część ciała istnieje. Podobnie jest z nogami i rękami, a szczególnie palcami. Spostrzegawczość i widzenie dziecka rozwijają się przez cały czas dzieciństwa, dlatego ważne jest, że proces rozwoju wzroku można wspomagać i rozwijać. Służą do tego domowe zabawy (przedstawione we wszystkich Doświadczalniach Świata Programu Mamo, Tato – Pokaż Mi!), oraz proste domowe zajęcia plastyczne.
Należy pamiętać oczywiście o odpowiednim dobraniu narzędzi oraz materiałów plastycznych ( szczegóły w dziale plastyka dla trzylatka – kliknij tutaj). Kiedy maluch wybierze już najlepsze dla niego narzędzia, a rodzic zachęci go do rysowania i będzie w zabawie uczestniczył, powstaną piękne rysunki.
A teraz konkrety! Trzylatek jest zafascynowany osobami oraz zwierzętami, a wyrażone jest to w rysunkach. Prace dziecka będą przechodziły metamorfozę, ponieważ rysowanie postaci i zwierząt jest trudne i wymaga dostrzeżenia szczegółów. Ale wystarczy tylko porozmawiać z dzieckiem, aby poznać treść rysunku, a przez to zainteresowania małego odkrywcy. A oto przykład. Co to może być?
Pod względem umiejętności manualnych, trzylatek (na tym przykładzie w pierwszych miesiącach tego przedziału wiekowego), świadomie operuje formą koła i kreską ostrą. Świadomie również zagęścił kreski i narysował je niczym czuprynę. Co więcej czupryna jednej „postaci” różni się od czupryny drugiej. Tajemniczymi postaciami są PIESKI, a sam rysunek został zatytułowany przez malucha: „PIESKI Z FUTREM”. Trudno dostrzec? Pomoże opis:Rysunek pokazuje główne zainteresowanie dziecka, a jednocześnie atrybut psa i szczenięcia – futro. Ponadto futro szczenięcia różni się od futra psa dorosłego – co zostało bardzo trafnie narysowane. Maluch nie zwrócił jednak uwagi na łapy i ogon, nie mówiąc już o nosie oczach itp. Dziecko, jego widzenie i spostrzeganie rozwijają się jednak nadal. Za jakiś czas powstaje więc kolejny rysunek o tej samej tematyce:
Znów bohaterami są 2 PIESKI. Tym razem jednak, oba zwierzaki są w tym samym wieku, dlatego futro wygląda bardzo podobnie. Nadal największe znaczenie dla dziecka ma futro psa, jednak tym razem na rysunku pojawiają się oczy i nos – dziecko zauważyło te części ciała i doceniło ich rolę! Spostrzegawczość i widzenie nadal rozwijają się i wkrótce potem powstał kolejny rysunek o podobnej tematyce:Tym razem bohaterami są już 3 PIESKI, a tytuł rysunku brzmi: „PIESKI NA SMYCZY”. Widać wyraźne 3 postacie oraz łączącą je wszystkie smycz. Rysunek ma większy zakres niż poprzednie – obrazuje nie tylko same pieski, ale całą scenkę – wyprowadzania zwierzaków. Co więcej, po raz pierwszy pojawiają się typowe GŁOWONOGI. Maluch zauważył nogi (tutaj łapy), a ponadto widoczne są oczy i pysk. Ponieważ dziecko skupiło się na całej scence, nogach i ruchu postaci, futro nie jest już takie ważne – zostało ono włączone w ogólny wygląd zwierzaków. Rysunek jest już odczytywalny. Wymaga oczywiście dokładnego wyjaśnienia ze strony dziecka, jednak wyraźnie widać, że maluch narysował chodzące istoty, celowo umieścił je obok siebie i połączył linią (tutaj smyczą). Jeśli chodzi o umiejętności manualne, dziecko świadomie zakomponowało swój rysunek, świadomie również użyło takich kształtów jak koła, kropki, kreski proste oraz linia zakrzywiona.
To jednak nie koniec postępów. Maluch wciąż rozwija swoje możliwości wzrokowe i percepcyjne. Rysunek oraz postęp widoczny w obrazkach dziecka, jest bardzo pomocny w obserwacji postępów percepcyjnych dziecka. Zdarza się jednak, że trzylatki nie chcą malować i rysować postaci lub malowały wcześniej pierwsze głowonogi, po czym zaprzestały kontynuowania tej tematyki. Istnieje jednak bardzo prosty sposób zmotywowania malucha do rysowania postaci. Można kupić „ruchome oczka” i pokazać je dziecku z instruktarzem, że jeżeli narysuje postać (tutaj należy wybrać ulubioną osobę, zwierzę itp.), przykleimy do niej takie właśnie fantastyczne oczy. Z reguły dzieci są zachwycone pomysłem i chętnie zabierają się do pracy. A efekty takiej „zachęconej” pracy są zdumiewające. Kilka miesięcy po poprzednich rysunkach pokazujących pieski, trzylatek (już w ostatnich miesiącach tego przedziału wiekowego), stworzył kolejny rysunek – zachęcony oczkami. Znów tematem był PIESEK, a dokładność rysunku oraz ilość zauważonych szczegółów jest zaskakująca:
Piesek posiada bardzo wiele szczegółów i jest dokładnie zauważony – udowodni to poniższy opis:
Nawet bez opisu rysunek robi wrażenie. Opisanie pracy pokazuje jednak, jak wiele szczegółów zauważył maluch, a do tego wszystkie części ciała są narysowanie w odpowiednich miejscach. Piesek jest typowym przedstawicielem głowonoga: nogi (tutaj łapy) oraz wszystkie kończyny wychodzą z jednego okręgu – będącego jednocześnie głową, brzuchem i szyją. W zabawie z trzylatkiem został osiągnięty kompromis – rodzic jest zadowolony ponieważ rysunek pokazuje jak wiele maluch widzi, a dziecko jest zadowolone z przyklejenia ruchomych oczu.
Rysowanie z ruchomymi oczkami tak bardzo spodobało się dziecku, że po piesku, powstały jeszcze kolejne rysunki – tym razem przedstawiające postacie ludzkie: A oto przykład:
Postać jest mężczyzną i również jest typowym głowonogiem. Tułów, głowa i szyja są jednym korpusem z którego wychodzą wszystkie kończyny, jednak szczegółowość całej postaci jest zdumiewająca. Postać posiada nogi i ręce, oczy, uszy, a nawet brodę!
Rysunki trzylatka, mogą być już bardzo dojrzałe. Mogą przedstawiać przedmioty, zwierzęta oraz osoby. Potrzebne są jednak chęci rodzica, zainteresowanie dziecka oraz odpowiednie materiały i narzędzia plastyczne. Każde dziecko rozwija się inaczej i ma inne zainteresowania. U jednych dzieci głowonogi pojawią się w wieku trzylatka. U innych natomiast rok później. Niezależnie od tego co przedstawiają prace dziecka, zawsze warto proponować mu zabawy plastyczne, które są doskonałym ćwiczeniem manualnym wzrokowym i emocjonalnym. Zawsze należy rozmawiać z dzieckiem, aby wiedzieć co maluch rysuje i co przedstawiają jego rysunki. Zabawy plastyczne, to również niezapomniane chwile współpracy dziecka z rodzicem i rozwój kreatywności.
Zachęcamy do zabaw plastycznych z dziećmi, do kreatywności i ciągłego rozwoju. Bowiem kreatywność w wieku dziecięcym, to kreatywność w dorosłości, a manualność zdobyta poprzez pracę plastyczną, przygotowuje dziecko do pisania, uczenia się i kreatywności w życiu szkolnym i codziennym!
Zapraszamy do kolejnego działu: O programie (kliknij tutaj)