Po czasie niemowlęctwa „leżącego” , dziecko przechodzi w etap niemowlęctwa „siedzącego” i „przemieszczającego się”. Maluch zdobywa nowe umiejętności motoryczne, manualne oraz wzrokowe – dzięki nim poznaje najbliższe i dalsze otoczenie. Aby poznanie było jak najbardziej przyjemne i rozwijające dla dziecka, rodzic i opiekunowie mogą zorganizować jego pokój, zabawki i miejsce zabaw w ciekawy sposób – odpowiedni do możliwości percepcyjnych drugiej części wieku niemowlęcego. Program Doświadczalni Świata: „Mamo, Tato – Pokaż mi!”, pomoże wszystkim chętnym i dociekliwym, w temacie rozwoju zmysłu wzroku, widzenia, percepcji wzrokowej i poznania ogólno – zmysłowego. Zachęcamy do tworzenia domowej Doświadczalni Świata – kreatywnego i rozwojowego miejsca zabawy dla dziecka lub dzieci. Miejsce może być niewielkie, a zorganizowanie zabaw i zabawek jest proste. Zachęcamy, do podążania za naszymi propozycjami.
Aby dokładnie odnieść się do możliwości niemowlęcia w tym wieku, oraz dostosować do nich zabawy i zabawki, należy podzielić etap: 5-12 miesiąc życia na 2 przedziały.
Niemowlę w przedziale 5 – 7 miesiąc życia potrafi już samodzielnie siedzieć, a w kategorii wzroku jego możliwości są następujące:
Niemowlę w wieku 5-7 miesiąc życia jest już dzieckiem siedzącym, sięgającym po zabawki i manipulującym nimi, a możliwości wzrokowe rozwinęły się. Obecny przedział rozwoju wykorzystuje większość zabawek z wcześniejszego przedziału wiekowego, jednak znacząco zmienia się sposób ich wykorzystania – szczególną uwagę należy zwrócić na większą odległość widzenia dziecka, budowanie dalszej przestrzeni wizualnej oraz zwiększające się możliwości chwytne i manualne dziecka.
Zalecenia mają się więc następująco:
1. Barwne – delikatne światła i świecidełka nadal są podstawą koloru i niezwykłą atrakcją w pokoju dziecka – światełka powinny być umieszczane w pokoju niemowlęcia już we wcześniejszych przedziałach wiekowych (więcej o poprzednich miesiącach: Zabawy dla noworodków – kliknij tutaj oraz Zabawy dla niemowląt 1-5 miesiąc życia – kliknij tutaj )
Nadal należy więc dbać o umieszczanie w miejscu zabaw dziecka barwnych – delikatnych lampek. Ze względu na wciąż rosnącą odległość i pole widzenia malucha, światełka należy oddalać od niego i montować w różnych miejscach przestrzennych, w tym również – dużych odległościach od miejsca zabaw. W obecnym przedziale wiekowym, maluch interesuje się badaniem odległości (rzuca zabawki i patrzy gdzie upadną). Odsuwanie światełek i umieszczanie ich w przestrzeni, jest więc doskonałym ćwiczeniem pokazującym odległości i zależności między nimi. Obecnie można kupić przeróżne formy świetlne. Dostępne są więc kolorowe żarówki pojedynczych barw, żarówki zmieniające barwę, lampki światłowodowe (zmieniające kolor), węże świetlne, taśmy Led RGB, lampki multicolor i jednokolorowe na baterie oraz inne ciekawe oświetlenia. UWAGA! NIE NALEŻY KUPOWAĆ ŚWIATEŁ MOCNYCH, ANI NIE NALEŻY ŚWIATŁAMI ŚWIECIĆ DZIECKU W OCZY! DZIECKO NIE MOŻE MIEĆ DOSTĘPU DO LAMPEK PODPIĘTYCH DO PRĄDU ORAZ NIE NALEŻY POZOSTAWIAĆ LAMPEK PODPIĘTYCH DO PRĄDU WYCHODZĄC Z DOMU! Najprostszym rozwiązaniem są lampki na baterie: w jednych kolorach lub multicolor. Można kupić kilka i umieścić je w różnych częściach pokoju lub miejsca zabaw dziecka i włączać je w czasie zabawy z niemowlęciem. Wybór lampek jest naprawdę duży i warto takie zakupić.
Ważne! W przypadku dzieci z problemami wzrokowymi – w potrzebie wczesnego wspomagania wzroku w domu i uzupełnienia gabinetowej terapii wzroku, kolorowe światełka są niezbędne – szczegóły zostały zawarte w dziale: „Niemowlę – zabawy wyjątkowe” (kliknij tutaj)
W tym przedziale wiekowym, dziecko może już chwytać, sięgać i manipulować, dlatego wprowadzamy więcej zabawek świecących, grających i wydających różne dźwięki – wymagających manipulacji nimi, kręcenia, potrząsania i wszelkich czynności manualnych. Zabawki takie zawsze wzbudzają ogromne zainteresowanie i przydają się jeszcze w późniejszym wieku dziecka.
2. Budowanie przestrzeni, czyli punkty obserwacyjne w różnych miejscach. Ze względu na zwiększenie odległości i ostrości widzenia, bardzo ważne jest, aby zorganizować punkty obserwacyjne w przestrzeni pokoju lub miejscu zabaw dziecka – mocno przyciągające wzrok (odblaskujące, błyszczące, o intensywnych kolorach i w prostych formach), umieszczone w różnych miejscach i odległościach – na ścianach, na suficie, meblach itp… Oddalone od siebie płaszczyzny i kształty kolorowe, kontrastujące, odblaskujące i błyszczące, są doskonałymi punktami wizualnymi – skupiającymi wzrok w oddali, w różnych miejscach przestrzeni. W kilku lub wielu miejscach pokoju, powinno się rozwiesić ciekawe wizualnie plansze. Niezwykle ważne jest, aby przedstawiały one bardzo proste, geometryczne kształty, kolory powinny być intensywne i kontrastujące oraz muszą zawierać elementy lub całe przestrzenie błyszczące – mają za zadanie przyciągać wzrok dziecka nawet z daleka. Rodzice mogą takie plansze wykonać sami z odpowiednich materiałów i z zachowaniem należytej ostrożności – dziecko nie może planszy lub kształtu podrzeć, rozdrobnić, ani połknąć. Jeżeli rodzic, pomimo starań, nie czuje się na siłach, aby wykonać plansze błyszcząco – szeleszcąco – kontrastowe, może takie zamówić. Polecamy Plansze edukacyjne – sensorki zapachowe – z własnej pracowni FolkSmolk. Po wielu zapytaniach rodziców o wykonanie odpowiednich wzrokowo oraz z bezpiecznych materiałów zabawek dla najmłodszych dzieci, udostępniliśmy możliwość zamówienia gotowych plansz edukacyjnych (najwcześniejsza edukacja, wspieranie widzenia i percepcji wzrokowej oraz piękne, naturalne zapachy z suszu ziołowego). W obecnym wieku niemowlęcia, plansze powinny być rozwieszone w różnych częściach pokoju i tworzyć przestrzenne punkty obserwacyjne. W poprzednich przedziałach wiekowych natomiast, plansze polecaliśmy do powieszenia w bliskiej odległości dziecka – ich funkcja i działanie wizualne zmieniają się w zależności od wieku malucha.
Więcej o planszach edukacyjnych – sensorkach zapachowych 9 sztuk – kliknij tutaj.
3. Kolorowe i błyszczące wiatraki, odblaski szkolne, kolorowe i półprzejrzyste gryzaki. Zabawki te, nadal są ważne – podobnie jak w poprzednich miesiącach niemowlęctwa, również w tym przedziale wiekowym stanowią źródło cennych wrażeń wzrokowych oraz rozwoju manualnego. Ponieważ maluch potrafi już siedzieć oraz intensywnie ćwiczy koordynację oko – ręka, można urozmaicić zabawę z odblaskami i gryzakami, a wiatraki doskonale nadają się do ćwiczeń w chwytaniu i machaniu oraz celowości ruchów. Przede wszystkim jednak, należy wiedzieć, ze zwiększa się zakres widzenia dziecka – kolorowe światełka nadal są atrakcyjne, ale poprzez zwiększoną ostrość wzroku, coraz bardziej interesujące i ciekawe są kolorowe zabawki. Odblaski można więc zamontować na „łańcuchu” kolorowych zabawek (przeważnie zawieszanych poziomo do wózka dziecięcego). Pomiędzy poszczególne zabawki należy wpiąć odblaski, można również połączyć kilka łańcuchów z zabawkami, aby stworzyć swoistą girlandę zabawek. Poruszane i potrząsane przez dziecko, będą stukać i pukać o siebie, trzeszczeć i dzwonić – co jest dla malucha niezwykle atrakcyjne.
Należy również zauważyć, że dziecko już siedzi, sprawnie sięga po wszystko co mu się spodoba i stara się każdą ciekawą zabawkę włożyć do ust. Jeżeli rodzice nie chcą, aby maluch brał do ust odblaski szkolne, zamiast nich – na tym etapie zabaw dziecka – można zawiesić półprzejrzyste gryzaki dziecięce. Są one przystosowane (z przeznaczenia) do gryzienia przez dziecko, a obły kształt jest dobry do trzymania w malutkiej rączce. Wielu gości odwiedzających maluszka, w prezencie przynosi takie właśnie gryzaki. Są one w pastelowych kolorach, przejrzyste i wypełnione wodą.
Po zawieszeniu na girlandzie zabawek, można gryzaki oświetlać – tak samo, jak oświetlano wcześniej odblaski. Efekt jest porównywalny (troszkę słabszy), jednak maluch ma już dużo większe możliwości wzrokowe, przez co nie potrzebuje już tak intensywnych refleksów świetlnych. Dla dzieci widzących prawidłowo, wystarczy oświetlanie zwykłą latarką lub delikatną lampką. Gryzaki (podobnie jak odblaski) można również oświetlać światłami kolorowymi – jest to zależność niezwykle ważna w przypadku dzieci z problemami wzrokowymi – w potrzebie wczesnego wspomagania wzroku w domu i uzupełnieniu gabinetowej terapii wzroku – szczegóły zostały zawarte w dziale: „Niemowlę – zabawy wyjątkowe” (kliknij tutaj)
4. Zabawa rodzica z maluchem – zajączki świetlne. Pozostają na etapie malucha w wieku 3-5 miesiąc życia, tak więc powtarzamy z poprzedniego rozdziału: „Nadal zajączki świetlne są interesujące i długo jeszcze będą. Nawet kilkuletnie dzieci fascynują się odblaskami z lusterek, nieprzewidywalnie biegającymi po ścianach i suficie. Maluch jest już na tyle spostrzegawczy, że można powoli wprowadzać zające z odbicia lusterkiem oraz nadal używać również latarki. Jeżeli jednak maluch lepiej bawi się przy zajączkach wyświetlanych latarką, możemy pozostać przy niej tak długo, jak dziecko sobie życzy. Początkowo również, pomieszczenie powinno być zaciemnione, aby ułatwić dziecku spostrzeganie. Później – w miarę rozwoju spostrzegawczości malucha, można rozjaśniać pomieszczenia, aby dostrzeżenie świetlnego uciekiniera wymagało natężenia wzroku i uwagi. Rodzić musi już sam decydować o zmianie naświetlenia pokoju – sprawdzając reakcje malucha”.
5. Plastikowe butelki napełnione wodą. Podobnie, jak było to opisane w poprzednim przedziale wiekowym, przejrzystą butelkę plastikową wypełniamy wodą do 1/3 pojemności. Następnie podwieszamy butlę tak, aby dziecko leżąc lub siedząc mogło swobodnie poruszać i obracać butelką, bez potrzeby podtrzymywania jej. Butla z wodą jest ciekawa sama z siebie – można nią potrząsać, a ona będzie „chlupać”, w wodzie pojawią się tak ciekawe bąbelki, a dodatkowo, można butlę chwytać na różne sposoby, trzymać ją i rzucać (dla niemowlęcia w tym wieku, to bardzo duże osiągniecie). Butlę z wodą możemy oświetlać słabym, ale ukierunkowanym światłem z lampki do czytania lub latarki. Woda rozbija światło na różne kolory, które „tańczą” wraz z ruchami wody – dziecko z zaciekawieniem obserwuje kolory, ich zmianę i połyskujące ruchy wody. Równie chętnie manipuluje butelką, ponieważ każdy ruch butlą, to burza kolorowych bąbelków, wiele barw oraz rozbłyski i refleksy świetlne. Energiczne potrząsanie butlą z wodą, to również różne efekty dźwiękowe, interesujące dla poznającego świat malucha. W porównaniu z poprzednim przedziałem wiekowym, obecnie maluch ma już możliwość samodzielnego trzymania butelki. Jeżeli dostosujemy ją do wielkości rączek malucha, można próbować dawać mu ją do samodzielnego trzymania, oglądania i potrząsania Jeżeli dziecko nie chce jeszcze samodzielnie bawić się butlą, czekamy do kolejnego etapu rozwoju.
Butelki z wodą można również oświetlać światłami kolorowymi – każdy rodzic zaangażowany w tworzenie domowej Doświadczali Świata dla dziecka, może taką instalację wykonać. W przypadku dzieci widzących prawidłowo – bez problemów wzrokowych, oświetlane butelki są niezwykłym świetlno – kolorystycznym urozmaiceniem pokoju. Natomiast w przypadku dzieci z problemami wzrokowymi – w potrzebie wczesnego wspomagania wzroku w domu i uzupełnieniu gabinetowej terapii widzenia – oświetlane butelki są niezwykle ważnym elementem domowej pracy wzrokowej z dzieckiem – szczegóły zostały zawarte w dziale: „Niemowlę – zabawy wyjątkowe” (kliknij tutaj)
6. Szeleszczenie, zginanie, potrząsanie. Jest to punkt szczególny, ponieważ zabawy w nim zaproponowane, będą wymagały nieustannej obecności rodzica. Warte są jednak przeprowadzenia, ze względu na korzyści poznawcze i rozwojowe dla dziecka. Ponadto przedstawione zabawy, są bardzo atrakcyjne oraz interesujące dla maluchów, ze względu na różne dźwięki, możliwości manipulacyjne, odblaskiwanie materiałów i dostęp do materii zabronionych do samodzielnej zabawy niemowlęcia. Do zabawy można, a nawet trzeba wykorzystać materiały powszechnie dostępne w każdym domu: folia z worka foliowego, „złotko” z czekolady, złoty lub srebrny wkład z kawy, szeleszczące i kolorowe papierki po cukierkach, biała kartka papieru, arkusze papieru śniadaniowego. Niemowlę, w tym przedziale wiekowym, intensywnie rozwija wzrok, zdolności manipulacyjne oraz koordynację oko – ręka, dlatego trzeba zapewnić mu sprzęty i materiały, które będą atrakcyjne i rozwijające w tym momencie rozwojowym. Wymienione wcześniej materiały, są przede wszystkim bardzo dobrze zauważalne dla niemowlęcia (błyszczenie, szeleszczenie, intensywny kolor, refleksy świetlne). Każdy z nich zachęca do sięgnięcia i chwytania (ćwiczenie koordynacji oko – ręka), a co najważniejsze, zmuszają do manipulacji – gniecione, zginane i potrząsane, szeleszczą i trzeszczą, co dziecko wprawia w zachwyt. W zakresie rozwoju wzroku, przedstawione materiały zachęcają do patrzenia, obserwowania i skupiania wzroku na poszczególnych punktach oraz całych obiektach. Zabawa może być prowadzona zarówno przy świetle naturalnym (materiały są dobrze widoczne), jak również przy dodatkowym oświetleniu lampką – odblaski są dużo intensywniejsze. WAŻNE – NIE WOLNO ZOSTAWIĆ NIEMOWLĘCIA SAMEGO Z WORKIEM, FOLIĄ, PAPIEREM ORAZ INNYMI MATERIAŁAMI – GROZI TO POŁKNIĘCIEM, ZADŁAWIENIEM LUB INNYMI POWAŻNYMI KONSEKWENCJAMI.
Jeżeli rodzic mimo wszystko boi się pokazać dziecku zabawę materiałami zaproponowanymi wyżej (folia z worka foliowego, „złotko” z czekolady, złoty lub srebrny wkład z kawy, szeleszczące i kolorowe papierki po cukierkach, biała kartka papieru, arkusze papieru śniadaniowego), nie powinien z niej rezygnować, a tylko zorganizować bezpieczne zabawki. Zabawa szeleszczącymi, kolorowymi i odblaskującymi materiami, w tym czasie wiekowym jest bardzo ważna i rozwijająca dla dziecka. W takich sytuacjach znów polecamy plansze z własnej pracowni FolkSmolk. Można wykorzystać zestaw pokazany w punkcie 2 (punkty obserwacyjne w przestrzeni) – jeśli już go posiadamy lub można zamówić mniejszy zestaw.
Plansze są wykonane z bezpiecznych materiałów, są kolorowe, błyszczące, szeleszczą i pięknie pachną suszem ziołowym przy każdym zmięciu – zachęcają do mięcia. Więcej na temat plansz edukacyjnych – sensorków zapachowych – kliknij tutaj
Kolejny etap rozwoju niemowlęcia, to 7 – 12 miesiąc życia. Niemowlę potrafi już samodzielnie siedzieć, a niektóre dzieci zaczynają samodzielnie się przemieszczać (pełzanie, raczkowanie). W kategorii wzroku możliwości niemowlęcia są następujące:
Niemowlę w wieku: 7 – 12 miesiąc życia, jest już bardzo ruchliwe, mobilne i niezmiernie ciekawskie. Wszystko jest interesujące, dlatego poprzez zainteresowanie go zabawą, można pokazywać dziecku świat i uczyć podstawowych pojęć, kolorów, zasad przestrzennych. Maluch już bardzo dużo rozumie, chętnie słucha i rejestruje wszystko, co się do niego mówi. Dlatego warto mówić do niemowlęcia – nawet, jeżeli wydaje się nam, że dziecko nie do końca nas nie rozumie.
1. Barwne światła i świecidełka nadal odgrywają bardzo ważną rolę, jednak zmieniają swoje znaczenie i formę nauki. Do tej pory kolorowe światła były prekursorem koloru i przestrzeni – dzięki nim, dziecko uczyło się wrażliwości kolorystycznej (w przypadku dzieci widzących prawidłowo), widzieć kolory (w przypadku dzieci z problemami wzrokowymi) oraz spostrzegania w przestrzeni (światełka w różnych miejscach przestrzennych). Teraz maluch widzi już wszystkie barwy, a kolorowe światła pomogą przy uczeniu się nazw kolorów i rozróżnianiu ich. Należy opowiadać dziecku o kolorach, które w tym momencie widzi na delikatnych lampkach. Często rodzice nie widzą sensu mówienia do dziecka, które samo jeszcze nie mówi. Jednak bezsprzecznie zostało udowodnione, że dziecko rejestruje słowa i magazynuje je, potrafiąc ich później użyć. Należy pokazywać niemowlętom kolory – na światłach (najbardziej efektywna nauka) oraz nazywać je. Można używać różnych określeń – opisujących najważniejsze kolory. Przykładowo: „żółty – jest jasny, wesoły jak słoneczko na niebie; niebieski – jest ciemniejszy od żółtego taki kolor ma niebo…”.
3. Badanie odległości, czyli rzucanie zabawkami! Dziecko w drugiej fazie wieku niemowlęcego, widzi dalej i więcej, dzięki czemu bardzo interesuje się badaniem odległości. Już we wcześniejszym czasie obserwuje odległości i rzuca zabawkami, ale dopiero teraz zabawa ta staje się naprawdę ciekawa. Jest to czas, kiedy niejeden rodzic łapie się za głowę, widząc ilość i szybkość wyrzucanych zabawek. Maluch rzuca wszystko, co uniesie i ma w tym ogromną przyjemność. Część opiekunów denerwuje się na dzieci, zdarzają się również pouczenia ze strony babć starej daty – że dziecko powinno być uczone porządku, jednak nie należy dzieciom zabraniać rzucania zabawkami w tym momencie wiekowym. Jest to potrzeba rozwojowa – wzrokowa oraz manualna. Jeżeli chcemy, aby dziecko rozwijało się zgodnie z naturalnym biegiem rozwojowym, nie blokujmy tej ważnej zabawy i dziecięcej potrzeby. Warto popracować nad udostępnieniem dziecku odpowiednich zabawek do rzucania – nie powinno być ich dużo (aby nie musieć zbierać wielu przedmiotów z ziemi), ale powinny być ciekawie przygotowane. Za przykład zawsze podajemy rzutki – kształty geometryczne – sensorki zapachowe, których pierwowzory zrobiliśmy dla naszych dzieci, a kolejne – w stałym schemacie wykonania, powstawały już na zamówienia rodziców. 3 przestrzenne rzutki mają 3 podstawowe kształty geometryczne: koło, kwadrat i trójkąt. Cała jedna strona każdej rzutki błyszczy, a pozostałe strony maja intensywne kolory. Rzutki wypełnione są w taki sposób, że każda z nich szeleszczy inaczej oraz przy potrząsaniu, każda z nich grzechocze również inaczej. Każda wypełniona jest też innym zapachem suszu ziołowego – lawenda, melisa i mięta. W zabawie w rzucanie, chcąc nie-chcąc, rodzic lub opiekun musi uczestniczyć – maluch wyrzuca bowiem zabawkę i głośno domaga się jej przyniesienia – nie potrafi przynieść jej sam. Warto wiec tę wspólną zabawę (która nas nie ominie) wykorzystać i przekazać dziecku trochę potrzebnej wiedzy. W przypadku rzutek, które stosujemy, możemy pokazywać dziecku poszczególne kształty i nazywać je, opowiadać o kolorach, drobnych elementach (kolorowe szwy), ściskać rzutki i pokazywać różnice w szeleszczeniu lub potrząsając – w grzechotaniu. Kiedy dziecko wyrzuci wszystkie zabawki, określajmy, która jest najbliżej, a która najdalej. Mówiąc krótko, bawmy się z dzieckiem w rzucanie, bo ono tego potrzebuje oraz opowiadajmy o wszystkim co zauważamy i co się dzieje z zabawkami. Rzutki można wykonać samodzielnie (pamiętajmy o bardzo bezpiecznym wykonaniu zabawek – niemowlę potrafi już naciągać i rozrywać delikatne materie) lub można zamówić w naszej pracowni FolkSmok.
Więcej o rzutkach – kształtach geometrycznych – sensorkach zapachowych – kliknij tutaj.
4. Zajączki świetlne. One również nadal są interesujące dla dziecka i podobnie jak wszystkie propozycje zabaw – przechodzą na wyższy poziom i podejmują rolę edukacyjną. Na tym etapie rozwoju, niemowlę potrafi już bardzo dokładnie zauważyć i zlokalizować zajączka (najlepiej używać teraz zajączków latarkowych – muszą być stabilne i precyzyjne), może on więc stać się swoistym wskaźnikiem: poszczególnych obiektów, części pokoju, wybranych mebli, wybranych zabawek… Oświetlając wybrany obiekt, zwracamy uwagę dziecka tylko na ten przedmiot – możemy więc precyzyjnie pokazać obiekt i opowiedzieć o nim. Przykładowo – oświetlamy sufit i mówimy: „zajączek biega po suficie”, albo oświetlając ścianę: „ a teraz, zajączek skacze po ścianie”, „teraz wchodzi na biurko, teraz na krzesełko”… Również w ten sposób można pokazywać zależności: prawo, lewo, góra, dół … Dobrze jest, aby dziecko poznawało je jak najwcześniej – są one podstawą do efektywnego rozwoju percepcji wzrokowej – maluch musi znać i rozumieć podstawy lokalizacji i zależności przestrzennej, aby móc prawidłowo określać położenie swoje, innych, przedmiotów oraz innych obiektów.
5. Najprostsze kształty geometryczne – fascynacja niemowląt kształtami . Dzieci w drugiej i końcowej fazie niemowlęctwa, zaczynają świadomie i z zainteresowaniem przyglądać się bardzo prostym kształtom geometrycznym. Widzą już dużo i rozróżniają różne wrażenia wzrokowe, jednak widzieć, a rozumieć i interesować się tym co się widzi, to zupełnie różne sprawy. Za przykład można podać litery – kilkuletnie dziecko bardzo dokładnie zauważa i lokalizuje literki, ale nie wie czym są i do czego służą. Przychodzi jednak czas, kiedy dziecko dojrzeje na tyle, że litery stają się dla niego nie tylko widoczne, ale również interesujące – pragnie dowiedzieć się, co to za „magiczne” znaczki. W czasie późnego niemowlęctwa natomiast, maluch fascynuje się właśnie najprostszymi kształtami geometrycznymi – to etap, w którym kształty są dla niego wyraźne i zrozumiałe w formie. Kształty geometryczne w programie „Mamo, Tato – Pokaż Mi!”, pojawiamy się dużo wcześniej – już od narodzenia. Najpierw należało przywieszać je w bliskiej odległości dziecka, potem służyły do trącania i chwytania rączką, później budowały punkty obserwacyjne w przestrzeni, a obecnie staną się prekursorem interesującej i zrozumiałej dla dziecka ilustracji oraz pierwszą edukacją (kształty geometryczne pojawiają się już w wychowaniu przedszkolnym, a potem są już na stałe obecne w nauczaniu szkolnym). Należy zorganizować dla dziecka podstawowe kształty geometryczne w intensywnych kolorach z elementami błyszczącymi. Dobrze jest, aby kształty szeleszczały i dały się miąć – dziecko wszystko chce brać do rączek, wszystkim eksperymentuje i pakuje do buzi. Należy dziecku pokazywać kształty i opowiadać o wszystkim, co widzimy – kolor, kształt i jego nazwę, wielkość, drobne elementy, porównywać do siebie, kłaść w różne miejsca i określać ich lokalizację – na górze, na dole, z boku, nad, pod, w środku … Mówmy do dziecka o wszystkim, co przychodzi nam do głowy i co jest istotne. Mówmy w sposób prosty i wyraźny. Nie mówmy zbyt szybko, nie mówmy również „po dziecięcemu”, wysławiajmy się naturalnie i spokojnie. Kształty powinny być bardzo proste – wybierajmy pod względem percepcji dziecka, a nie własnych – dorosłych gustów. Rodzice mogą takie kształty wykonać sami z odpowiednich materiałów i z zachowaniem należytej ostrożności – dziecko nie może kształtu podrzeć, rozdrobnić, ani połknąć. Jeżeli jednak rodzic, pomimo starań, nie czuje się na siłach, aby wykonać zabawki – kształty samodzielnie, może takie zamówić. Jak zwykle polecamy wtedy plansze z własnej pracowni FolkSmok. Możliwe są 3 możliwe zestawy:
Mały:
Więcej na temat plansz edukacyjnych – sensorków zapachowych 6 szt. – kliknij tutaj
Duży:
Więcej o planszach edukacyjnych – sensorkach zapachowych 9 sztuk – kliknij tutaj.
W formie książki
Więcej o Pierwszej książce edukacyjnej – sensorycznej – kliknij tutaj
6. Plastikowe butelki napełnione wodą. Ich rola również ewoluuje i staje się nośnikiem ważnych informacji o otaczającym nas świecie. Niemowlę w wieku 7 – 12 miesięcy, jest już bardzo chłonne „wiedzy doświadczonej”, dlatego można wprowadzać różne formy poznawania kolorów oraz zależności takich jak kształt oraz wielkość. Aby zrealizować wszystkie te cele, trzeba ćwiczenia podzielić na kilka form:
a) Jest to ćwiczenie znane już z wcześniejszych przedziałów wiekowych, a więc podwieszenie przejrzystej butelki, wypełnianej czystą wodą. Przejrzystą butelkę plastikową wypełniamy wodą do 1/3 pojemności. Następnie podwieszamy butlę tak, aby dziecko leżąc lub siedząc mogło swobodnie poruszać i obracać butelką, bez potrzeby podtrzymywania jej. Butlę z wodą możemy oświetlać ukierunkowaną – słabą lampką do czytania lub latarką. Woda rozbija światło na różne kolory, które „tańczą” wraz z ruchami wody – dziecko z zaciekawieniem obserwuje kolory, ich zmianę i połyskujące ruchy wody. Równie chętnie manipuluje butelką, ponieważ każdy ruch butlą, to burza kolorowych bąbelków, wiele barw oraz rozbłyski i refleksy świetlne. Energiczne potrząsanie butlą z wodą, to również różne dźwięki i chlupania, interesujące dla poznającego świat malucha. Dzieci, które mają już dość siły i zręczności, aby samodzielnie trzymać butlę – doskonale bawią się samodzielnie i nie potrzebują przywieszania zabawki.
W tym przedziale wiekowym, ta zabawa jest przeznaczona dla dzieci, które jeszcze nie miały z nią do czynienia – będzie bardzo interesująca. Później bardzo szybko można przejść do zabaw b) i c). Dzieci, które wcześniej zapoznały się z zabawą a), mogą bawić się już od razu ćwiczeniami b) i c).
b) przejrzystą butelkę plastikową wypełniamy KOLOROWYM PŁYNEM, np. czerwoną oranżadą, niebieskim napojem itp. Barwy możemy również uzyskiwać, poprzez dodanie do wody barwników lub farby plakatowej. Przygotowane butelki oświetlamy jak wyżej. Ćwiczenie daje efekt podobny do uzyskanego w podpunkcie a), jednak pokazuje ono również zależność : kolor wewnątrz a przez to zapoznanie z pojęciami: wnętrze i na zewnątrz. Refleksy świetlne uzyskane z oświetlania kolorowego płynu są bardziej jaskrawe i jednoznaczne w wyrazie. Warto stosować ćwiczenie b i c naprzemiennie dla urozmaicenia zabawy. Dobrze jest należy zadbać o różne wielkości i kształty butelek.
c) półprzejrzystą BARWIONĄ butelkę plastikową (np. zieloną, żółtą, czerwoną itp.) wypełniamy czystą wodą i postępujemy jak wyżej. Różnica polega na kolorach refleksów świetlnych – zawsze będą miały poświatę barwy butelki. Należy starać się zakupić jak największą ilość różnobarwnych butelek (np. po różnych napojach). Ćwiczenie jest bardzo trafne przy pokazywaniu dziecku pojedynczych kolorów – W CIEKAWY I NIEBANALNY sposób. Barwna butelka jest dla małego dziecka ciekawa sama w sobie, a taniec wody i refleksów świetlnych zmusza malucha do obserwacji . Zmieniając kolor butelki, pokazujemy maluchowi nową jakość. Warto również – jeżeli to możliwe – zadbać o różne KSZTAŁTY i WIELKOŚCI butelek. Pokazujemy w ten sposób różnice w wielkościach i kształtach. Dobrze jest też, opowiadać dziecku o tych różnicach. Przykładowo: zielona butelka jest większa od niebieskiej…”
W zabawie rodzica z maluchem można łączyć butelki z innymi zabawkami. Przykładowo: zielona butelka z wodą i żółty okrągły odblask szkolny. Tylko tyle, a mnóstwo zabawy rodzica z pociechą oraz ćwiczenia: wzroku i koordynacji oko – ręka:
Podane wyżej przykłady zabaw, są propozycją dla rodziców i opiekunów, dzięki którym każdy może stworzyć domową Doświadczalnię Świata dla dzieci. Zachęcamy przede wszystkim do kreatywności i samodzielnych pomysłów – w oparciu o wiedzę, którą stara się przekazać program Doświadczalni Świata: „MAMO, TATO – POKAŻ MI!”
Polecane zabawki dostępne są również w wygodnym zestawie:
Zestaw dla niemowląt ŚREDNI FolkSmolk
Więcej o zestawie dla niemowląt pracowni FolkSmolk – kliknij tutaj
Przeczytaj także: intensywne wspieranie wzroku: Niemowlę – zabawy wyjątkowe – kliknij tutaj
Kontakt z nami – e-mail: mamotato@onet.eu
Kontakt z pracownią: folksmolk@gmail.com
Facebook – dołącz do nas – jesteśmy na Facebooku jako Mamotatopokazmi oraz na naszym profilu, jako Doświadczalnia Świata.