Wraz z narodzinami dziecka, w rodzicach i opiekunach, rodzi się również chęć zapewnienia jak najlepszych warunków  rozwojowych dla malucha.  

Program „Mamo, Tato – Pokaż mi!”, pomoże wszystkim chętnym i dociekliwym, w temacie rozwoju zmysłu wzroku, widzenia, percepcji wzrokowej i poznania ogólno – zmysłowego. 

 Na początku więc, krótkie wprowadzenie formalne – trochę wizualnej teorii. Dokładne omówienie rozwoju wzroku noworodka znajduje się na oddzielnej stronie – kliknij tutaj – zachęcamy do zapoznania się!  Na stronie obecnej, przytoczymy tylko schematy.  A więc:

WIEKOWO, noworodek to:

Noworodek MOŻE ZOBACZYĆ:

W zakresie WIDZENIA PRZEDMIOTU,  noworodek MOŻE ZOBACZYĆ:

NOWORODEK jest dzieckiem leżącym, z ograniczoną możliwością ruchów, bardzo ograniczoną ostrością wzroku i zakresem widzenia, a głównym jego zajęciem jest spanie, płakanie i jedzenie. Jakie więc zabawy dla noworodka, no i po? Już wyjaśniamy. Noworodek, który właśnie pojawił się na świecie, do tej pory przebywał w bezpiecznym środowisku  maminego brzucha. Odczuwał ciepło na skórze i bezpieczne „ściśnięcie”, słyszał docierające do niego dźwięki, smakował wody płodowe. Nie korzystał jednak ze wzroku – naukowcy twierdzą, że dzieci w łonie matki widzą różową poświatę docierającą przez powłoki brzuszne. Trudno jednak określić tak naprawdę, czy dziecko, które po urodzeniu ma bardzo niską ostrość wzroku (można wręcz określić ją jako 1% z widzenia ze 100%), czy może dostrzec w brzuchu tak słabe bodźce wzrokowe. Kiedy więc noworodek pojawia się już na świecie, po wstępnym szoku związanym ze zmianą miejsca dotychczasowego pobytu, otwiera oczy, a do mózgu zaczynają docierać bodźce wzrokowe – z którymi do tej pory nie miał styczności. Dziecko zaczyna poznawać świat wzrokowo i jest to naprawdę pasjonujące! Zabawą odpowiednią dla możliwości percepcyjnych noworodka, będzie przede wszystkim  PATRZENIE I POZNAWANIE WZROKOWE. Dziecko rodzi się z bardzo słabym widzeniem, jednak, jeżeli wszystko jest wzrokowo w porządku, widzenie zaczyna się rozwijać i nawet u tak małego dziecka, jest głównym źródłem bodźców zewnętrznych. Pozostałe zmysły również rozwijają się, jednak dziecko uzyskuje wiedzę o świecie przede wszystkim poprzez wzrok.  Zrealizowanie zabawy dla noworodka polega więc na przygotowaniu miejsca jego przebywania – odpowiadającego możliwościom percepcyjnym noworodka. Jeżeli przykładowo maluch ma swoje łóżeczko i w nim spędza większość czasu, można zorganizować przestrzeń łóżeczka w taki sposób, aby czas aktywności noworodka, był wypełniony obserwacją otaczającej przestrzeni. Noworodek nie ma możliwości chwycenia zabawki, obrotu ciała oraz innych ewolucji, dlatego to rodzić lub opiekun muszą  zorganizować mu punkty i obiekty obserwacyjne. Wydawałoby się, że nie ma sensu angażować się w aranżacje, jeżeli okres noworodkowy trwa tylko 1 miesiąc. Sens jednak jest, ponieważ pierwszy okres NIEMOWLĘCTWA, przedstawia podobne parametry możliwości wzrokowych dziecka, jak okres noworodkowy. Tutaj pojawia się odpowiedź na wcześniejsze pytanie po co? Praca rodzica włożona w ciekawe zakomponowanie łóżeczka, lub innego miejsca głównego przebywania dziecka, będzie przydatna również w kolejnych miesiącach rozwoju pociechy. Samej pracy natomiast, nie będzie dużo. Ze względu na niską ostrość wzroku – niedużą odległość, na jaką widzi noworodek (15 – 40 cm), zaaranżować należy tylko najbliższą przestrzeń łóżeczka oraz sufit. Wielu rodziców przygotowuje się na przyjście dziecka, remontując jego pokój i umieszczając w nim dekoracje, które podobają się jemu (rodzicowi), jednak nie mają one kompletnie żadnego związku z możliwościami wzrokowymi malucha. Przykładowo, rodzice kładą duży nacisk na wygląd tapet, zasłonek, firanek oraz innych szczegółów, których ich dziecko, jeszcze przez dłuższy czas po prostu nie będzie w stanie zobaczyć, ani nawet zauważyć. Podobnie jest z zabawkami – maluchy dostają dużo pluszaków i gadżetów, które w kontekście jego faz rozwojowych, są kompletnie nieprzydatne. 

Jakie są więc zalecenia? Bardzo proste! ANALIZUJĄC WYŻEJ ZAMIESZCZONE WYKRESY ORAZ MOŻLIWOŚCI WZROKOWE NOWORODKA, MOŻNA POLECIĆ:

1. PIERWSZYM BODŹCEM WZROKOWYM, widzianym i przede wszystkim ZAUWAŻANYM przez noworodka (dziecko jest nim zainteresowane) jest ŚWIATŁO.  Wykorzystajmy więc tę zależność! WAŻNE! NALEŻY UWAŻAĆ, ABY NIE ŚWIECIĆ DZIECKU MOCNYMI ŚWIATŁAMI W OCZY – TO NISZCZY WZROK!!! Najlepszym wyjściem jest zaopatrzenie się w delikatnie świecące lampki choinkowe: białe oraz kolorowe. Można umieścić je wysoko na suficie, nad miejscem, gdzie zazwyczaj odkładany jest maluch (aby dziecko nie zerkało za światłem w bok). Należy również pamiętać, że kolorowe światełka są dla dziecka prekursorem widzenia koloru – im więcej barwnych świateł zobaczy jako maluch, tym większą wrażliwość kolorystyczną będzie miał w przyszłości. Bardzo ważne jest, aby światełka były delikatne w natężeniu światła (można zastosować też światełka multicolot na baterie). Wieszając je wysoko na suficie – przy bardzo niskiej ostrości wzroku noworodka oraz w pierwszych miesiącach życia dziecka – nie stanowią one zagrożenia dla wzroku (dziecko dostrzega tylko świetlne odblaski w oddaleniu), a są niezwykłą atrakcja dla tak małego dziecka. Lampki możemy włączać podczas zabawy z dzieckiem, kiedy koniecznie chcemy je na chwilę zająć lub kiedy chcemy odwrócić jego uwagę i uspokoić ciekawym obiektem.

2. WSZYSTKO CO BŁYSZCZY I POŁYSKUJE.  Rodzicie i opiekunowie, mogą tu zaszaleć z twórczością własną. Muszą zdobyć różnorakie materiały błyszczące i połyskujące – obecne w domu. Przykładowo: spożywcza folia aluminiowa, złote lub srebrne wewnętrzne opakowania z kawy „fusiastej”, wszelkie złotka z cukierków – czekolad , zwinięte w kłębek folie i worki foliowe, skrawki materiałów z odblaskującymi elementami, oraz inne. Z takich prostych materiałów, można wykonać bardzo proste „zabawki” dla noworodka i dzieci w pierwszych miesiącach życia. Najlepiej jest wyciąć  proste kształty geometryczne i przywiesić je w polu widzenia malucha. Folie aluminiowe można również wyginać, składać i modelować, co jest dużym ułatwieniem dla rodzica. 

WAŻNE! PRZYWIESZAJĄC ZABAWKI NALEŻY PAMIĘTAĆ, ŻE KILKUMIESIĘCZNE JUŻ DZIECKO MOŻE SIĘGNĄĆ DO ZAWIESZONYCH PRZEDMIOTÓW I SPRÓBOWAĆ JE ZJEŚĆ, DLATEGO DELIKATNE ZABAWKI NALEŻY ZAWSZE WIESZAĆ TAK ABY DZIECKO NIE ZDJĘŁO ICH I NIE ZADŁAWIŁO SIĘ NIMI!

3. JASKRAWE I KONTRASTUJĄCE KOLORY.  Rodzice i opiekunowie również tutaj mogą pochwalić się twórczością własną – z kolorowych płaszczyzn można wykonać proste kształty geometryczne, które będą niezwykle ciekawe dla malucha. Kolory można kupić w każdym sklepie „ogólnym” (papier kolorowy), znaleźć w domu (kolorowe opakowania, tektury, etykiety itp.) lub po prostu namalować (farby plakatowe, tempery, pastele, flamastry, zakreślacze itp.). Płaszczyzny muszą być dość duże, bez szczegółów, przedstawiające podstawowe kształty geometryczne. Sąsiadujące ze sobą kolory muszą być kontrastujące.  Dla noworodków ciekawa jest kombinacja czerni i bieli  – szczególnie SZACHOWNICE oraz PASY. Jeżeli natomiast chcemy wprowadzić kolory, ich kombinacja musi być kontrastowa dla oka dorosłego człowieka. Patrząc na intensywny róż, niektórzy aż mrużą oczy, a jeżeli połączymy intensywny róż z intensywną zielenią – otrzymamy wściekły kontrast. Takie właśnie połączenia są doskonałe dla noworodków – zauważalne i wyraźne. Później, w pierwszym przedziale niemowlęctwa, kolory nadal powinny być kontrastujące, jednak mniej jaskrawe, przechodzące w mocne i zdecydowane barwy.

Jeżeli rodzic, pomimo starań, nie czuje się na siłach, aby wykonać zabawki błyszcząco – szeleszcąco – kontrastowe, może takie zamówić. Polecamy Plansze edukacyjne – sensorki zapachowe – z własnej pracowni FolkSmolk. Po wielu zapytaniach rodziców o wykonanie odpowiednich zabawek dla najmłodszych dzieci, udostępniliśmy możliwość zamówienia gotowych plansz edukacyjnych: najwcześniejsza edukacja, wspieranie widzenia i percepcji wzrokowej i piękne, naturalne zapachy z suszu ziołowego.

Więcej o planszach edukacyjnych – sensorkach zapachowych – kliknij tutaj

4. WYSTRÓJ POKOJU LUB MIEJSCA ZABAW DZIECKA.  To bardzo ważna kwestia – rodzice i opiekunowie przygotowują się na narodziny maleństwa i często remontują pokój. Zazwyczaj jednak, kierują się najnowszymi trendami wystroju lub trendami zabawkarskimi. Dziecko jednak potrzebuje konkretnych bodźców wzrokowych, które nie mają nic wspólnego ze zmiennymi trendami. O czym więc należy pamiętać? Po pierwsze, w pierwszym miesiącu życia i jeszcze przez kilka następnych miesięcy, dziecko będzie dostrzegało wyłącznie najbliższe otoczenie, a nie zwróci uwagi na dalsze – chyba, ze odpowiednio je przygotujemy. Dobre wzrokowo wskazówki to:

• unikajmy białych – pustych ścian, dobieżmy jeden, a najlepiej kilka, pastelowych kolorów ścian
• na ścianach powieśmy kolorowe obrazki – odpowiednie do zauważenia przez dziecko
• unikajmy podziału na ogólną kolorystykę: chłopcy niebieskie, dziewczynki różowe – najmłodsze dzieci potrzebują wszystkich kolorów, a dominacja tych ulubionych wytwarza się później
• powieśmy kolorowe – wesołe oraz intensywne w barwach zasłony
• używajmy do dekoracji dalszego otoczenia błyszczących i mocno kolorowych naklejek lub stworzonych przez siebie kolarzy.

Podane wyżej przykłady zabaw, są propozycją dla rodziców i opiekunów. Zachęcamy przede wszystkim do kreatywności i samodzielnych pomysłów – w oparciu o wiedzę, którą stara się  przekazać program „MAMO, TATO – POKAŻ MI!”

Przeczytaj także: intensywne wspieranie wzroku: Niemowlę – zabawy wyjątkowe – kliknij tutaj

Kontakt z nami – e-mail:  mamotato@onet.eu

Kontakt z pracownią: folksmolk@gmail.com

Facebook – dołącz do nas – jesteśmy na Facebooku jako Mamotatopokazmi   oraz na naszym profilu, jako Doświadczalnia Świata.