Lęki dziecka słabowidzącego w pierwszych latach życia.
Jednym z pierwszych problemów rozwojowych, z jakimi spotykają się rodzice dziecka z poważnym problem wzrokowym, są lęki oraz intensywne reakcje lękowe dziecka. Wynikają one głównie z ograniczonego lub bardzo ograniczonego wzroku, przy jednoczesnej nadwrażliwości dotyku, słuchu i pozostałych zmysłów. U części dzieci mogą pojawiać się dodatkowe przyczyny neurorozwojowe, wynikające z wcześniactwa, innych obciążeń okołoporodowych lub wad wrodzonych. Pierwszym, najtrudniejszym i najbardziej wymagającym lękiem staje się lęk separacyjny, który jest niezwykle trudny zarówno dla dziecka, jak też dla rodziców. Kiedy rodzic zaczyna doświadczać lęku separacyjnego oraz intensywnych reakcji lękowych dziecka, wie już, że jego rodzicielstwo będzie dużo trudniejsze, od znanych mu standardów wychowania dziecka i wyobrażeń beztroskiego rodzicielstwa. Dziecko może przeżywać jedną kategorię lęków, może przeżywać ich kilka, a nawet wiele.
Najtrudniejsze są pierwsze tygodnie, miesiące, a czasami całe pierwsze lata. Wraz z wiekiem i rozwojem dziecka, część lęków zmniejsza się lub zanika zupełnie. Część lęków przechodzi w fazę łagodniejszą, a część utrzymuje się dość długo. Nie ma jednej reguły, bowiem każde dziecko jest inne i każde dziecko ma inny zakres widzenia. Pocieszający jest jednak fakt, że im dziecko jest starsze, tym większe są szanse na opanowanie reakcji lękowych.
———————————————————————————————————
Lęki dzieci słabowidzących wymagają szczególnej uwagi rodziców. Bezpośrednio wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka, i całej rodziny. Wymagają również szczególnej uwagi ze strony terapeutów. Praca terapeutyczna z dzieckiem słabowidzącym bardzo różni się od pracy z dzieckiem widzącym zgodnie z normami wiekowymi. Każdy dobry, doświadczony oraz empatyczny terapeuta dzieci słabowidzących wie, czym są lęki dziecka z dysfunkcją wzroku i potrafi dostosować się do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Nie wolno stosować żadnych metod siłowych. Nie należy dziecka „oswajać” i „przyzwyczajać”, licząc na to że reakcje lękowe miną. Będzie dokładnie na odwrót, a dziecko na długo zapamięta dyskomfort lub wręcz traumę.
——————————————————————————————————-
W tym miejscu, niezwykle ważnym jest, aby zwrócić szczególną uwagę na podobieństwa w reakcjach lękowych pomiędzy dziećmi słabowidzącymi, a dziećmi wysoko wrażliwymi. Zależność tę można wykorzystać w pracy terapeutycznej. Wielu rodziców nie ma dostępu do terapeutów pracujących z dziećmi słabowidzącymi. Jeśli jednak terapeuta pracował i empatycznie poprowadził dziecko wysoko wrażliwe, będzie miał bardzo dobry wstęp do pracy z dzieckiem słabowidzącym.
Reakcje lękowe dzieci słabowidzących oraz wysoko wrażliwych są takie same lub bardzo podobne, natomiast przyczyny inne. U dziecka słabowidzącego głównym powodem jest ograniczenie wzroku przy nadwrażliwości pozostałych zmysłów. U dzieci wysoko wrażliwych natomiast, przyczyną jest niedojrzałość i nadwrażliwość układu nerwowego, który mocno stymuluje pracę zmysłów. Rodzicielstwo jednych i drugich dzieci jest niezwykle wymagające, ale też niezwykle satysfakcjonujące. Każdy postęp wymaga szczególnego podejścia do dziecka, wglądu w jego emocje, potrzeby i możliwości rozwojowe. Rodzi się więc szczególna i głęboka więź pomiędzy rodzicami a dzieckiem, której próżno szukać w „łatwym” rodzicielstwie.
Praca terapeutyczna z dziećmi słabowidzącymi oraz wysoko wrażliwymi również jest bardzo trudna i wymagająca wyjątkowego i niezwykle empatycznego podejścia. Dlatego tak ważne jest, aby szukać specjalistów, którzy poznali charakterystyczne lęki dzieci z obu grup i potrafią się do nich dostosować.
————————————————————————————————–
Podstawowe informacje o lękach dzieci słabowidzących w pierwszych latach życia, zawarliśmy w prostej grafice. Grafika zawiera dużo tekstu, podzielonego na istotne punkty i podpunkty. Aby zgłębić temat, omówimy po kolei każdy punkt.
————————————
Lęki dziecka słabowidzącego w pierwszych latach życia. Opis. Mamotatopokazmi.pl
————————————————————————————————–
1. LĘKI SEPARACYJNE
———————————————————————————————–
Lęki separacyjne są zawsze niezwykle trudne zarówno dla rodziców, jak też dla samego dziecka. Wpływają na życie rodziców, dziecka i całej rodziny. Uaktywniają się podczas wyjazdów, badań lekarskich, ale również w zwykłej codzienności. Nierzadko, mamy praktycznie nie mogą odłożyć dziecka, ponieważ natychmiast zaczyna ono płakać, a wręcz panikować. Pójście do łazienki lub toalety staje się wyczynem na miarę wejścia na Mont Everest, a o dłuższej kąpieli można zapomnieć. Dziecko wymaga stałej obecności mamy i nie toleruje jej zniknięcia.
Badania lekarskie stają się traumatyczne dla dziecka, dla rodziców, a czasami też dla lekarza, czy pielęgniarek. Spotkaliśmy się nawet z sytuacją, kiedy pielęgniarka praktycznie płacząc, wykonywała swoje obowiązki przy dziecku, które wpadło w panikę i rozpacz. Dziecko nie chce oderwać się od mamy lub taty. Płacze, histeryzuje, panikuje.
Kilkulatki mogą być nieśmiałe, odwracają się tyłem do rozmówcy, nie chcą odpowiadać na pytania, kurczowo trzymają się ręki rodzica.
To w kontekście lęków separacyjnych, mogą pojawiać się nieprzyjemne komentarze z otoczenia, nawet z najbliższego otoczenia. Rodzice słyszą błędne i w zasadzie obraźliwe komentarze i stereotypy. Słyszą, że tak sobie dziecko nauczyli, że dziecko zbyt mało przybywa z obcymi, że nie wolno tyle dziecka nosić, bo się przyzwyczai i to właśnie widać lub że dziecko jest rozpieszczone albo dzikie. Wszystkie te stwierdzenia nie mają nic wspólnego z realnym stanem rzeczy, a rodzic musi mieć świadomość, że nie popełnił błędu. Dziecko słabowidzące po prostu się boi, zawsze przejawia lęki separacyjne i aktywują się reakcje lękowe. Potrzebuje spokojnego wsparcia i czasu. Z czasem lęk separacyjny zmniejsza się, jednak nie wolno wymuszać na dziecku siłowych postępów. Każdy siłowy postęp wraca jako emocjonalny rykoszet w późniejszym czasie.
———————————————————————————————–
Rodzaje lęków separacyjnych:
————————————————————————————————
– lęk przed odłączeniem od rodzica. Dziecko nie pozwala odłączyć się od mamy lub taty, płacze i panikuje, trudno je uspokoić, wpada w histerię. Źle reaguje na nowe miejsca, płacze, kiedy tylko zorientuje się, że jest w obcym miejscu. Przy próbach odłączenia od mamy lub taty, wpada w panikę i nie uspokaja się na dźwięk głosu rodziców, gdyż strach jest zbyt silny.
– lęk przed obcymi ludźmi. Dziecko reaguje płaczem na dźwięk głosu obcej osoby, nie pozwala wziąć się na ręce przez obcą osobę, czasami nie pozwala nawet do siebie podejść. Może nie dopuszczać do siebie nawet babć, dziadków cioć lub innych osób z rodziny i najbliższego otoczenia, które rzadko spotyka. Zdarza się, że dziecko nie dopuszcza do siebie również osoby, którą zna i spotyka bardzo często. Powodem jest indywidualna antypatia dziecka, wywołana cechami danej osoby, np. krzykliwość, natarczywość, mocny charakter, nieprzyjemny dla dziecka głos lub zapach itp. To właśnie w takich momentach, rodzice słyszą przykre komentarze lub przytyki o rozpieszczeniu dziecka lub błędach wychowawczych. Absolutnie nie wolno ich słuchać. Lęk dziecka słabowidzącego przed innymi osobami nie wynika z błędów wychowawczych, tylko z poważnych ograniczeń wzroku i bezwzględnej potrzeby poczucia bezpieczeństwa dziecka.
– niemowlę nie chce być odkładane z rąk mamy lub taty. Dziecko chciałoby przebywać cały czas na rękach mamy lub taty, nie lubi być odkładane, nie lubi przebywać samo. Nie jest też zainteresowane zabawkami, mama nie może iść spokojnie nawet do łazienki lub toalety, nie ma chwili odpoczynku, czuje się wyczerpana.
– niemowlę zasypia głównie na rękach, po odłożeniu z rąk natychmiast się budzi. To jedna z największych bolączek rodziców, a szczególnie mam. Dziecko chciałoby spać tylko i wyłącznie z mamą i najlepiej na jej rękach. Wyczuwa każdy ruch, więc kiedy mama wstaje z łóżka, natychmiast budzi się, natychmiast płacze. Często nie sprawdzają się łóżeczka ani leżaczki, dziecko nie chce w nich spać. Dziecko najlepiej czuje się u mamy na rękach lub z mamą na łóżku.
– kilkulatek kurczowo trzyma się ręki mamy lub taty. To również spory problem, szczególnie dla rodziców, którzy słyszą, że to ich winą jest nieśmiałość dziecka. Tak oczywiście nie jest. Dziecko odczuwa lęk separacyjny, wzmocniony lękiem przed obcymi. Sytuacja ta potrafi utrzymywać się długo, a siłowe próby odseparowania dziecka przynoszą odwrotny efekt. Dziecko bowiem, w reakcji obronnej nabywa kolejnych leków separacyjnych.
—————————————————————————————————–
Lęki separacyjne potrafią utrzymywać się dość długo, choć z czasem łagodnieją. Bardzo charakterystycznym motywem lęków separacyjnych dzieci słabowidzących, jest dość ciekawa wybiórczość. Wybiórczość, w sensie wyboru osób, które dzieci zaczynają wyjątkowo dobrze tolerować. Dziecko samo wybiera osoby „przyjazne” i samo do nich lgnie. Przy tych osobach dzieci nie płaczą, bawią się i pozwalają brać im się na ręce. Wybór osób tolerowanych związany jest z niezwykle intuicyjnym oraz bardzo empatycznym odbiorem drugiej osoby. Dziecko słabowidzące nie postrzega wyglądu osoby, tylko ton mowy, zachowanie ogólne, nerwowość lub brak nerwowości, natarczywość lub brak natarczywości, zapach osoby, a nawet intencje tej osoby.
———————————————————————————————————
2. LĘKI DOTYKOWE (dotykanie dziecka oraz kiedy dziecko dotyka samo)
———————————————————————————————————
Lęki dotykowe podzielone są 2 sfery: kiedy dziecko jest dotykane oraz kiedy dziecko samo dotyka. Zarówno jedna, jak też druga sfera, są uciążliwe dla dziecka, ale też dla rodzica. Dziecko słabowidzące nie lubi dotyku obcych. Może bać się dotykania podczas terapii ruchowych, nie lubi rozbierania do badań i ćwiczeń. Mogą przyjść momenty, kiedy pojawia się lęk przed kąpielą. Mycie włosów, może nagle stać się wielkim problemem, a zachlapanie twarzy wodą może skończyć się paniką. Rodzaje ubranek i materiałów również nie zostają obojętne. Są dzieci, które komfortowo czują się tylko w jednym rodzaju materiału i jednym kroju ubranek. Zmiana komfortowych i tolerowanych materiałów kończy się zaniepokojeniem i płaczem. W drugiej kategorii, czyli kiedy dziecko samo dotyka, również pojawiają się lęki. Czasami lęki dotykowe wydaję się nieprzewidywalne i dziwne dla otoczenia oraz dla samych rodziców. Dziecko może wystraszyć się futra pluszaka, którego właśnie otrzymało w prezencie. Może bać się dotykania światłowodów, mimo, że są tak atrakcyjne wzrokowo. „Włosy” światłowodów wydają się straszne lub nieprzyjemne w dotyku. Lęki dotykowe pojawiają się u różnych dzieci z różnym natężeniem i w odniesieniu do różnych materiałów. Część dzieci nie ma wielu lęków dotykowych, a część dzieci ma ich nadmiar. W skrajnych sytuacjach utrzymują się długo, a dziecko musi pokonać wiele barier, aby uruchomić dotyk.
——————————————————————————————————
Rodzaje lęków dotykowych:
————————————————————————————
* DOTYKANIE DZIECKA (kiedy dziecko jest dotykane):
—————————————————————————————
– lęk przed dotykaniem przez obce osoby. Dziecko reaguje płaczem, paniką i histerią na dotyk obcej osoby. Szczególnie trudne są wszelkie terapie ruchowe. Dziecko cały czas płacze, napina się i nie chce współpracować. Wizyty lekarskie są traumatyczne i bardzo stresujące dla wszystkich.
– nie lubi być przebierane. Lęk przed przebieraniem nie pojawia się od razu, pojawia się po pewnym okresie i jest nagły. Wygląda to tak, jakby dziecko nagle zdało sobie sprawę z tego, że jest rozbierane i przebierane, a do tego przez jakiś czas jest nagie. Lęk przed rozbieraniem pojawia się przy wizytach lekarskich oraz na terapiach ruchowych, podczas których łączy się jeszcze z lękiem przed obcymi osobami. Lęk przed przebieraniem pojawia się też w domu przy rodzicach. Nagle i z dnia na dzień dziecko zaczyna płakać przy przebieraniu, a czynność ta staje się bardzo trudna. W pewnym sensie lęk ten może być związany ze wzrastającym progiem odczuwania dotyku oraz wyczuwania odzieży na ciele. Próg odczuwania dotykowego wzrasta poprzez rozwój układu nerwowego. Dodatkowo, dziecka zaczyna odczuwać dyskomfort nagości. Nie ze względu na wstyd, tylko ze względu na brak bezpieczeństwa, które zapewnia odzież dotykająca ciało. Kiedy nie ma odzieży, nie ma też bezpieczeństwa, więc pojawia się lęk i płacz.
– może bać się kąpieli, pocierania gąbką, mycia włosów, czesania włosów, chlapania po twarzy, obcinania paznokci. Lęk przed kąpielą również pojawia się z czasem i pojawia się nagle. Dziecko, które nie sprzeciwiało się kąpieli, nagle zaczyna panikować przy rozbieraniu, a kiedy poczuje wodę na skórze, pojawia się prawdziwa histeria. Mycie włosów może stać się czasowo prawie niemożliwe, a zachlapanie wodą twarzy wywołuje panikę. Lęk ten można łączyć z lękiem przed przebieraniem, dyskomfortem nagości oraz brakiem bezpieczeństwa. Dziecko czuje coraz więcej i dotykanie ciałem wody nagle staje się dyskomfortem. Czasami rodzice piszę, że „życzliwi” podpowiadają, iż z pewnością za którymś razem musiała być zbyt ciepła woda i to rodzic zawinił. Nic bardziej mylnego. Woda oczywiście nie powinna być zbyt ciepła, ale jeśli lęk przed kąpielą ma się pojawić, pojawi się niezależnie od czynników zewnętrznych, a rodzic niczemu nie musi być winny. Czasami może pojawić się paniczny lęk przed czesaniem włosów, obcinaniem włosów lub obcinaniem paznokci. Czynności te mogą wywoływać płacz, panikę i histerię. Wydaje się, że dziecku dzieje się prawdziwa krzywda. W pewnym sensie krzywda się dzieje, ponieważ dziecko naprawdę odczuwa czynności te jako fizyczny ból lub przemoc.
– ma potrzebę zakładania jednego rodzaju ubranek (szczególnie kilkulatek). Dziecko zaczyna tolerować tylko jeden rodzaj lub krój ubranek. Lęk ten może pojawić się końcem wieku niemowlęcego i ciągnąć się przez wiek roczniaka, dwulatka, dziecka przedszkolnego i czasem jeszcze w pierwszych latach szkolnych. Dziecko najchętniej chodziłoby cały czas w tych samych rzeczach. Bardzo ważne są buty – tylko jedne są dla dziecka odpowiednie. Może mieć też swoje własne potrzeby ubraniowe, np. chodzenie zawsze w długich rękawach i długich spodniach. W tej konkretnej sytuacji, założenie krótkich rękawów lub krótkich spodni kończy się zaniepokojeniem, rozdrażnieniem i ostatecznie histerią.
– duża wrażliwość na rodzaj materiału w odzieży. Dziecko ma bardzo konkretne potrzeby materiałowe. Część materiałów toleruje, np. bawełna, czy polar. Może natomiast nie tolerować tkanin twardych (np. dżins), dlatego nie będzie chciało nosić odzieży z takiego materiału. Nie chodzi tylko o odzież. Dziecko może mieć specjalne preferencje co do materiału pościeli i nie pod każdą pościelą będzie chciało spać. Przykładem jest tzw. kora. Dzieci słabowidzące mogą nie tolerować w dotyku chropowatej pościeli z kory. Mogą więc nie chcieć taką pościelą się przykrywać.
– kilkulatek wyczuwa wszystkie metki, szwy, aplikacje, wystające nitki. Wszystko to może budzić dyskomfort i niepokój dziecka. Ten rodzaj lęku dziecka słabowidzącego potrafi być prawdziwym utrapieniem. Dziecko wyczuje dosłownie wszytko, każdą nierówność, fałdkę, metkę, aplikację, a nawet szwy i nitki w skarpetkach. Rodzice którzy przechodzą przez tę fazę lękową, wiedzą jak trudne jest kupowanie odzieży dla dziecka. Przy każdej części garderoby dziecka, muszą kilka razy zastanowić się, czy ta rzecz się sprawdzi, czy też nie. Szczególnie ważna jest bielizna i buty. W kontekście butów, pojawiają się sytuacje, kiedy dziecko za żadne skarby nie chce ubrać innych butów niż te, które sobie upodobało. Dopiero ból palców w butach zbyt małych, może zmusić je do założenia nowego obuwia.
———————————————————————————————————
* KIEDY DZIECKO DOTYKA (dotykanie przedmiotów, zabawek, rzeczy z otoczenia)
———————————————————————————————————
– płacze i panikuje po dotknięciu „strasznego” materiału. Dziecko słabowidzące może bać się dotykania pewnych struktur, faktur i materiałów. Może się ich po prostu wystraszyć dotykowo. Czasami rodzice nie rozumieją, dlaczego dziecko wpadło w przerażenie, ponieważ nie wiedzieli o lękach dotykowych i nie zauważyli, że dziecko dotknęło czegoś, co było dla niego nieprzyjemne dotykowo. Kiedy jednak mają już tę wiedzę, zauważają, że pewne struktury faktycznie wywołują lęk i płacz dziecka.
– przykłady rzeczy strasznych i dyskomfortowych dotykowo: pluszaki z długim futerkiem, lampki światłowodowe (końcówki światłowodów), materiały chropowate, drapiące, klejące, śliskie itp. Dziecko może wystraszyć się praktycznie wszystkiego i każde dziecko ma inne rodzaje nieprzyjemnych materiałów. Są to materie i struktury kompletnie nieprzewidywalne. Skąd bowiem rodzic może wiedzieć, że futerko pluszaka jest tak przerażające? Nieprzyjemne mogą być również materie sprawiające wrażenie lepkich, ciągnące się, klejące, czy śliskie. Dzieci słabowidzące nie lubią też struktur chropowatych, wystających nitek czy różnych imitacji „włosów”. Co ciekawe, nie boją się natomiast dotykać prawdziwych zwierząt. Jest wręcz na odwrót. Zwierzęta stają się najlepszymi terapeutami. Zarówno w kwestii wzroku, jak też i dotyku.
– każde dziecko ma własne „straszne” materiały. Każde dziecko ma własny repertuar strasznych i nieprzyjemnych materii. Repertuar może być bardzo mały (jedna, dwie struktury) lub bardzo duży (dziecko boi się dotykania wielu rzeczy). Przy tym rodzaju lęku, nie ma reguły. Są również dzieci słabowidzące, które nie mają żadnych lęków dotykowych i również jest to zupełnie naturalne.
– im większy deficyt wzroku, tym większy lęk dotykowy. Terapeuci pracujący z dziećmi głęboko słabowidzącymi oraz dziećmi niewidomymi, często mówią o pokonaniu bariery dotyku. Przy krytycznie niskiej ostrości widzenia, przy widzeniu tylko światła lub ślepocie całkowitej, dzieci mogą bardzo bać się dotyku. Dzieci te potrzebują czasami wielu lat, aby pokonać barierę dotyku. Nie jest tak, jak mówi stereotyp, czyli ograniczony wzrok, to automatyczne przejście na dotyk. Dziecko musi nauczyć się dotykać, poznawać dotykowo, rozpoznawać dotykowo i rozumieć co dokładnie dotyka (rozumieć dotykiem kształt, wielkość, strukturę itp). Dlatego też, wzrok pozwala na szybsze pokonanie bariery dotyku. Widzenie przedmiotu, to chęć sięgnięcia po przedmiot i ciekawość dotykowa. Jeśli dziecko słabowidzące funkcjonuje wyłącznie wzrokowo i ma większe możliwości wzrokowe, lęków dotykowych może być dużo mniej. Jeśli dziecko ma niską ostrość widzenia i do poznania włącza dotyk (funkcjonowanie wzrokowo – dotykowe), lęków dotykowych może być dużo więcej. Dlatego też, tak ważne jest, aby wykorzystywać każdy rodzaj widzenia. Nawet jeśli dziecko widzi tylko światło, dobrze jest światło wykorzystywać do nauki sięgania do świecącego przedmiotu. Jest to bardzo ważny krok do pokonania bariery dotykowej.
———————————————————————————————————
3. LĘKI SŁUCHOWE
———————————————————————————————————Leki słuchowe mogą być bardzo różne. Dzieci mogą bać się zarówno niektórych zabawek, jak też dźwięków z otoczenia. Mogą to być lęki prozaiczne, jak melodyjka z pozytywki. Mogą to być lęki spektakularne, jak organy. Rodzice przeważnie są dość zaskoczeni. Przyjęło się bowiem, że dziecko słabowidzące chłonie dźwięki niczym gąbka, rekompensując tym samym ograniczenia wzrokowe. Lęki słuchowe z czasem faktycznie zmienią się w ciekawość słuchową. Jednakże zanim do tego dojdzie, dzieci mogą przejść przez fazę lęków i paniki, związanych z różnymi odgłosami.
——————————————————————————————————–
Rodzaje lęków słuchowych:
———————————————————————————————————
– lęk przed głośnymi dźwiękami – niemowlę i kilkulatek (głośna muzyka, organy w kościele, głośny śpiew na żywo). Dziecko reaguje lękiem i panicznym płaczem na głośne dźwięki. Reakcję taką może spowodować głośna muzyka w miejscach publicznych (np. centrum handlowe) lub na piknikach rodzinnych (głos animatora nagłośniony przez mikrofon, nagłośnienie muzyki). Dość trudną sytuacją może być lęk przed organami. Rodzice mają problem z pójściem wraz z dzieckiem do kościoła. Również w kościele, dziecko może zacząć płakać podczas śpiewów chórów lub śpiewów scholi dziecięcych. Lęki przed głośnymi dźwiękami mogą utrzymywać się długo, bo od okresu niemowlęctwa do końca wieku przedszkolnego.
– lęk przed nietypowymi dźwiękami – niemowlę (katarynka, pozytywka, głośne melodyjki i piosenki dla dzieci). Dziecko reaguje lękiem na niektóre i dość wybiórcze dźwięki. Każde dziecko może zareagować na inny rodzaj dźwięku. Boją się głównie niemowlęta, ale przy skrajnie niskiej ostrości wzroku, lęk ten może wystąpić również u starszych dzieci. Powodem do lęku i płaczu może być dźwięk pozytywki lub katarynki. Są to dość charakterystyczne dźwięki i w zasadzie trudno powiedzieć, dlaczego dzieci słabowidzące się ich boją. Lęk i płacz mogą również spowodować piosenki dla dzieci. Szczególnie wtedy, kiedy są krzykliwe i śpiewane są przez dzieci przedszkolne.
– lęk przed niektórymi zabawkami – niemowlę (głośne dźwięki zabawki, głośne szeleszczenie, trzeszczenie). Dziecko słabowidzące może zareagować lękiem na niektóre zabawki. Głównie chodzi o głośne dźwięki, ale struktura zabawki również może być nieprzyjazna dla dziecka. Lęki te najczęściej widać u niemowląt, choć zdarzają się również u roczniaków lub dwulatków. Czasami straszne może być intensywne szeleszczenie zabawki lub jej trzeszczenie, głośne grzechotanie, stukanie.
– z czasem lęki słuchowe ustępują, a zastępuje je ciekawość dźwięków. Lęki słuchowe wraz z wiekiem i rozwojem dziecka, zaczynaja zamieniać się w ciekawość dźwięków. Dziecko słyszy bardzo dużo i za pomocą wzroku (do pewnego zakresu) oraz słyszanych dźwięków, organizuje otoczenie. Musi jednak minąć odpowiednio dużo czasu, aby dziecko przestało bać się dźwięków, a zaczęło je analizować. Ważny więc jest wiek dziecka, całościowy rozwój oraz potrzeba i chęć poznawania otoczenia.———————————————————————————————————
5. LĘKI WZROKOWE
———————————————————————————————————Lęki wzrokowe mogę wydawać się najbardziej zaskakujące. Wydaje się, że jeśli dziecko nie widzi dokładnie, nie wystraszy się niczego co zobaczy. Okazuje się jednak, że jest inaczej. Dobrym przykładem są wielkie, bajkowe postacie spotykane na imprezach dla dzieci. Dokładnie chodzi o animatorów przebranych w obszerne stroje bohaterów znanych z bajek dla dzieci. Sporo dzieci słabowidzących boi się tych ogromnych dla nich postaci. Straszny wydaje się zarówno strój, jak też duże rozmiary pluszaka. Z czasem oraz rozwojem dziecka, lęki wzrokowe zanikają, a dziecko zaczyna dziwić się, że czegoś takiego się bało.
———————————————————————————————————
– są indywidualne dla każdego dziecka. Każde dziecko może mieć własne lęki wzrokowe i nie można ich przewidzieć. Mogą występować często, rzadko lub dziecko może nie mieć żadnych lęków wzrokowych. W porównaniu z pozostałymi lękami dziecka słabowidzącego, lęki wzrokowe mogą być najrzadsze.
– dziecko może bać się nietypowych rzeczy lub zjawisk. Bardzo dobrym przykładem są świetliki (owady). Wydawałoby się, że przez formę świecącą i łatwo dostrzegalną będą bardzo atrakcyjne. Okazuje się jednak, że może być na odwrót. Świetlik, to nieokreślone i szybko poruszające się, a do tego „dzikie” światełko. Dziecko może panicznie wystraszyć się świetlika. Każde dziecko może mieć własne i nietypowe lęki wzrokowe.
– dziecko może bać się niektórych zabawek ze światłami i dźwiękiem. Zabawki głośne i z szybko migającymi światłami mogą powodować płacz. Przy zakupie zabawek zawsze warto wziąć pod uwagę tę zależność. Szybko migające światła są ogólnie niewskazane dla dzieci. Mogą być szkodliwe neurologicznie.
– może bać się zjawisk dużych, szybko przemieszczających się, wydających dodatkowo głośny dźwięk. Dziecko może wystraszyć się czegoś bardzo dużego. Innym razem lęk może być spowodowany przez nadjeżdżający pojazd. Lęk wzrokowy może wywołać również bardzo duża zabawka (np. bardzo duży miś). Lęki wzrokowe są rzadkie, jednak zawsze warto o nich pamiętać.
———————————————————
Na koniec jeszcze bardzo ważne przypominajki i podsumowania:———————————————————
PAMIĘTAJ! Lęki dziecka z dysfunkcją wzorku są naturalnym mechanizmem obronnym. U jednego dziecka może wystąpić jeden, kilka lub wszystkie wymienione lęki.———————————————————
WAŻNE! Wiele lęków znika wraz z wiekiem i rozwojem dziecka.———————————————————
BARDZO WAŻNE! Jeśli zauważysz lęki u swojego dziecka słabowidzącego, zrozum i wspieraj dziecko. Nie próbuj siłowo niwelować lęków, daj dziecku czas i dostosuj otoczenie do potrzeb dziecka.———————————————————
———————————————————
Kontakt z nami:
folksmolk@gmail.com (pracownia pedagogicznych pomocy wzrokowych) lub Profil na FB, gdzie jesteśmy jako Doświadczalnia Świata
Strona FB Mamotatopokazmi .